Moderne managementtheorieën en -praktijken vertonen opvallend veel overeenkomsten met de Sovjet-propaganda van de jaren dertig, schrijven twee wetenschappers in een artikel in Fortune.

Een deelnemer van de Leergang Organisatiefilosofie stuurde me een link naar dit artikel: https://bit.ly/43no8lh

Het vertelt het verhaal van de Russische mijnwerker Alexei Stakhanov, die in de jaren dertig van de vorige eeuw de held werd van de Sovjet-economie. In de zomer van 1935 slaagde Stakhanov erin om in zijn eentje meer dan 100 ton kool te delven, een absoluut record. Het nieuws verspreidde zich snel, en in de herfst van datzelfde jaar prijkte Stakhanov op de cover van Time Magazine. 

Voorbeeld-arbeider

De Sovjet-leiders zagen hun kans schoon en bombardeerden Stakhanov tot voorbeeld-arbeider van de superieure Sovjet-economie. Dit was het begin van een enorme Stakhanov-mania in de Sovjet-Unie: overal in het land kregen uitzonderlijk presterende arbeiders de heldenstatus van ‘Stakhanovites’. Zij kregen speciale privileges (huisvesting, hogere lonen) en waren onderdeel van een gigantische propaganda-machine om de superioriteit van het Sovjet-systeem aan te tonen en de productie aan te jagen.

Maar het artikel gaat verder. De auteurs leggen namelijk een verband tussen de Stakhanov-propaganda en moderne management-praktijken. Ook in onze tijd worden arbeiders (tegenwoordig werknemers of human resources genoemd) geëerd om hun prestaties en toewijding aan de zaak. De taal van de manager van vandaag is vol van dezelfde retoriek als de Sovjet-propaganda van de jaren dertig. Het gaat over je passie volgen, over innovatie, over het ontwikkelen van talent, je inzetten voor het team, uitzonderlijke prestaties leveren… 

Nog intenser

Het zou zelfs wel eens zo kunnen zijn, suggereren de auteurs, dat het enthousiasme voor het Stakhanovisme tegenwoordig nog intenser is dan in de Sovjet-tijd. Met alle gevolgen van dien: medewerkers die zich nooit goed genoeg voelen, en het gevoel hebben dat anderen het zoveel beter doen. Met als gevolg: burnouts, quarter-life en mid-life crises, en een permanent gevoel van zinloosheid.

Het lijkt me goed om daar met z’n allen eens goed over na te denken. Organisatiefilosofie kan daarbij helpen. De deelnemer aan de Leergang is in elk geval geslaagd.

Interesse in Organisatiefilosofie?

Op 11 mei start een nieuwe groep de 8-daagse Leergang Organisatiefilosofie. Er zijn nog 1 à 2 plaatsen.

Op 9 juni organiseer ik een eendaagse workshop Organisatiefilosofie in het Museum van de Geest.

Op 12 oktober start een nieuwe groep van de 3-daagse Leergang Organisatiefilosofie in samenwerking met Plato Akademie.