Zo zorgen we dat deze crisis tot échte verandering leidt

Deze periode van gedwongen thuis zitten is een uitgelezen kans om je te bezinnen op waar je normaal zo druk mee bent en of dat eigenlijk wel zo belangrijk is. Zo zorg je ervoor dat dit ook tot een echte verandering leidt.

Het zijn gekke tijden. Als je een maand geleden had gezegd dat alle cafés gesloten zouden worden, dat de scholen dicht zouden gaan en dat zelfs alle voetbalwedstrijden zouden worden afgelast, dan had iedereen je voor gek verklaard. Dat kan toch helemaal niet?!

Ja, dat kan wel dus.

Waarmee maar weer eens blijkt wat echt belangrijk is. Niet dat voetbal, onderwijs en cafébezoek niet belangrijk of waardevol zijn, maar zodra er mensenlevens op het spel staan, stellen we onze prioriteiten toch net even anders. Dat is het allerbelangrijkste: dat het met iedereen goed gaat.

Het is mooi om te zien dat de overgrote meerderheid van de Nederlandse bevolking daar nu ook mee bezig is. We scharen ons massaal achter deskundigen en leiders en doen wat er van ons gevraagd wordt. En we kijken om naar elkaar. Heb je nog iets nodig? Kan ik ergens helpen? Een mooi voorbeeld zijn de vele oud-verpleegkundigen die hun diensten aanbieden aan ziekenhuizen, maar ook de ondernemers die elkaar steunen met gratis webinars en online dienstverleners die de scholen helpen met het opzetten van online lessen.

De uitputting van aarde, mens en sociale verbanden

Hoe zouden we ervoor kunnen zorgen dat deze positieve veranderingen, die zo’n crisis óók met zich meebrengt, beklijven? Dat we nadat we het coronavirus hebben overwonnen niet overgaan tot de orde van de dag, maar dat we een echte verandering realiseren? Want die orde van de dag brengt de nodige problemen met zich mee, zoals daar zijn:

• de uitputting van de aarde door overmatige consumptie, vliegvakanties en andere energie- en grondstoffen verspillende activiteiten;
• de uitputting van de werkende mens (burnout, stress, frustratie);
• de uitputting van de sociale verbanden (egocentrisme, meningendemocratie, verwaarlozing van vriendschappen en familie);
• de uitbuiting van mens en dier voor economische doeleinden.

Door het coronavirus zien we dat het mogelijk is om hier iets aan te doen. De lucht boven China klaart op, de files zijn verdwenen en we krijgen weer waardering voor de cruciale beroepen, zoals politie, verpleegkundigen en onderwijzers.

Zo zorgen we ervoor dat de verandering blijvend is

Hoe zorgen we ervoor dat deze veranderingen blijvend zijn? Ik heb een paar ideeën, maar misschien kun je dit verder aanvullen:

1. Individueel: gebruik deze periode om je te bezinnen op wat echt belangrijk is in je leven. Dat zijn dus niet die drie vakanties per jaar, en ook niet die auto die je voor de deur hebt staan. Wat is dat wel? Hoe zou je dat inzicht kunnen vertalen in een manier van leven met minder stress en minder belasting van de aarde?
2. Organisatie: voer het gesprek met elkaar over hoe je met elkaar zou willen samenwerken. Dat moet voorlopig nog even online, maar probeer ook als we straks weer bij elkaar mogen komen de lessen die we nu leren over het organiseren van het werk te vertalen naar een nieuwe manier van werken. Thuis werken kan niet? Wel dus! Een mooie uitdaging voor de zorg is om te kijken of je de oud-verpleegkundigen die zich nu weer melden ook op de langere termijn kunt behouden voor de zorg. Ze zijn namelijk straks ook heel hard nodig.
3. Maatschappij: de overheid is terug, als regisseur in deze crisis. Het lijkt me verstandig dat de overheid een actieve rol blijft spelen om de dingen die niet vanzelf goed gaan bij te sturen. Bijvoorbeeld op de arbeidsmarkt, waar nog te veel mensen aan de kant staan of zo weinig verdienen dat ze nauwelijks rond kunnen komen. We zouden een nationaal debat kunnen voeren over hoeveel overheid we eigenlijk willen.

Dit zijn wat ideeën voor bezinning tijdens en vooral na de crisis. Ik ben benieuwd naar die van jou.

Ps: wat mij helpt om deze moeilijke tijd enigszins goed door te komen is mezelf een opdrachtje te geven: elke dag een blog schrijven. Dat houdt mij in beweging en wellicht help ik daar anderen ook mee om zich te bezinnen. Ik wens je daar veel plezier mee.