Leren filosoferen

Filosofie leer je niet uit een boekje. Je moet er zelf voor aan de slag. Zelf denken. De organisatiefilosoof stimuleert dit proces door je steeds weer even uit je balans te brengen.

‘Ik heb het gevoel’, zegt een deelnemer aan de Leergang Organisatiefilosofie, ‘dat je me steeds weer een duwtje geeft waardoor ik uit balans raak.’ 

‘Ja, dat klopt’, zeg ik. ‘Jullie zijn hier om iets te leren, neem ik aan.’

‘Ja, zeker.’ 

‘En als je alleen maar binnen je comfort zone blijft, leer je niet zo veel. Dus geef ik jullie af en toe een duwtje. Als je denkt te weten hoe het zit, geef ik je duwtje de andere kant op.’

‘Het voelt ongemakkelijk, maar toch ook prettig. Ik heb in elk geval wel het gevoel dat ik aan het leren ben.’

Ongemakkelijk

Filosofie is niet een vak dat je kunt leren uit de boekjes, je moet er zelf voor aan de slag. Zelf denken. Een boek kan je daartoe aanzetten, een ervaring ook, of een trainer die af en toe wat plaagstootjes uitdeelt. Maar het gaat erom wat je er zelf mee doet, om het eigen denkproces. 

Dat kan soms ongemakkelijk voelen, vooral omdat wij bijna allemaal opgevoed zijn met het idee dat er goede en foute antwoorden bestaan. We hebben op school geleerd om het goede antwoord te geven op een vraag van de meester of juf, en worden daarvoor beloond, en afgestraft als het ‘fout’ is. 1+1=2

Geen goed of fout

Maar in de filosofie bestaan er geen goede of foute antwoorden. In de filosofie zoeken we juist naar andere perspectieven, die niet goed of fout zijn, maar er ook mogen zijn. Goed of fout hangt af van het perspectief dat je inneemt. 1 appel + 1 peer ≠ 2 appels, maar wel 2 fruit. 

Als je dat eenmaal doorhebt, dan ga je het zien, en gaat het weer stromen. Die balans, die wij zo fijn vinden en koesteren, is een illusie. Er is alleen maar beweging. 

Blijf in beweging!