Ben jij wel eens onzeker?

Ik heel vaak. Vooral in grote gezelschappen of als ik een lezing moet geven voor een groot publiek.

Wat ik dan vaak doe, is heel snel gaan praten, en mijn kennis etaleren. Wat natuurlijk averechts werkt, omdat mensen me dan niet goed kunnen volgen, me schaapachtig aankijken en ik nog onzekerder word.

De werkelijkheid is niet

Wat mij soms helpt, is proberen een ander perspectief te kiezen. De werkelijkheid is namelijk niet, maar ontstaat door de manier waarop wij ernaar kijken. Datzelfde geldt voor de problemen die wij hebben met die werkelijkheid: die zijn niet, maar ontstaan in ons hoofd. Edu Feltmann heeft in zijn concept van denkadviseren de drie stappen benoemd waarmee wij onze eigen problemen creëren:

1. Het begint met de waarneming: je neemt iets waar en denkt: dit is relevant. Je staat op een podium en iedereen kijkt naar jou. Of je ziet iemand in het publiek gapen.

2.Dat betekent iets (de interpretatie). Dat betekent bijvoorbeeld dat ze van jou allemaal hele slimme dingen willen horen, of dat iemand zich verveelt.

3. Dat is niet ideaal (het oordeel). Het zou beter zijn als ik in het publiek zou zitten, als de gaper niet zou gapen, maar geboeid aan mijn lippen zou hangen.

Zo creéer je ruimte in je hoofd

Dan heb je dus een probleem. Je creëert in je eigen hoofd je eigen probleem. De organisatiefilosoof of denkadviseur kan je dan leren om andere interpretaties te ontwikkelen of een ander oordeel. Op elk van deze punten zou je een alternatief kunnen bedenken, bijvoorbeeld:

1. Als je anders kijkt, zie je dat je niet iedereen naar jou kijkt, maar gewoon naar het grote scherm achter je.

2. Dat iemand gaapt, wil niet zeggen dat hij/zij zich verveelt. Hij/zij kan ook een slecht geslapen hebben. En waarom denk je dat ze slimme dingen van jou willen horen? Wat zijn dan die slimme dingen, en wat is slim genoeg?

3. Als iemand anders op dat podium zou staan, zou je nu naar het verhaal van een ander moeten luisteren en kon je niet je eigen verhaal vertellen. Dat zou toch ook jammer zijn.

Zo kun je dus op elk van deze punten beweging proberen te creëren, ruimte in je hoofd. Waardoor het probleem soms als sneeuw voor de zon verdwijnt.

Accepteren

Overigens is dat zelfs voor een organisatiefilosoof nog makkelijker gezegd dan gedaan. We zijn namelijk verslaafd aan onze eigen interpretaties van de werkelijkheid, en geven die niet gemakkelijk op. Rationeel weet je dan wel dat je het probleem in je eigen hoofd gecreëerd hebt, maar je voelt nog steeds spanning als je op dat podium staat en je zou het liefste wegvluchten. Ook ik heb daar nog steeds wel last van.

Wat kan helpen is het te accepteren: ik ben nu eenmaal iemand die onzeker is en het spannend vindt om op een podium te staan. Je kunt het zelfs benoemen, aan het begin van je verhaal. Je zult zien dat er meteen een hele andere sfeer ontstaat en dat mensen met hele andere ogen en oren naar je verhaal luisteren.